Zo maak je de ultieme Indische rijsttafel

Een goede Indische rijsttafel vind ik echt geweldig. Ik hou sowieso echt van variatie op tafel zodat je lekker veel kan proeven en zodat er voor ieder wat wils is. Als ik gasten te eten krijg dan maak ik inmiddels regelmatig een Indische rijsttafel voor ze. Ook heb ik ooit een prijs aangeboden bij een lokale pubquiz. De mensen die de prijs wonnen kregen van mij een geheel verzorgde rijsttafel thuis. Ik kookte toen alles thuis, nam het mee in de auto, en maakte het bij de mensen thuis af of warmde het weer op. Stiekem was dat toen heel spannend, omdat de mensen die dit wonnen geen vreemden waren van de Indische keuken. Sterker nog, een van de vrouwen had zelf Indisch bloed. Nou, je kunt je dus voorstellen dat ik wel even peentjes gezweet heb die avond. 

Maar ik heb zo ontzettend veel complimentjes gekregen dat ik er zelf ook echt op ben gaan vertrouwen dat mijn kookkunsten goed zijn en ik dus een geweldige Indische rijsttafel kan koken. Onlangs kreeg ik weer bezoek waarvoor ik een rijsttafel maakte en alle recepten die ik maakte heb ik toen gedeeld via mijn Instagram stories. Ik kreeg daar zo immens veel reacties op van mensen dat ik besloten heb om er een artikel over te schrijven. En zo geschiedde. 

Huishoudelijke mededeling

Laat ik even een ding voorop stellen. Ik ben zelf niet Indisch en heb dus ook eigenlijk geen Indische achtergrond. Alle recepten die je hier vindt heb ik zo samengesteld door veel onderzoek te doen en veel zelf te koken. Net als met elk gerecht zijn er veel verschillende manieren waarop je een gerecht kunt maken. Alle recepten die je hier leest zijn dus mijn manier van een bepaald gerecht, maar dat betekent dus ook dat je datzelfde gerecht op veel andere manieren kunt maken. Om een vergelijking te maken; de een kookt zijn piepers in water in een ketel, de ander in de magnetron. Beiden werkt, en dat wil niet zeggen dat de ander fout is. Deze Indische rijsttafel recepten heb ik zelf samengesteld naar eigen smaak en inzicht. Op het einde van dit artikel vind je nog inspiratie voor andere gerechten die ik er zelf (nog) nooit bij geserveerd heb.

Indisch of Indonesisch?

Waarom noem ik dit nou geen Indonesische rijsttafel? Dat verschil zit hem in de afkomst van de gerechten. Zoals je wellicht kunt herinneren van de geschiedenisles, was Indonesië vroeger een Nederlandse kolonie. Toen Indonesië, destijds nog Nederlands-Indië, in 1945 de onafhankelijkheid proclameerde, zorgde dat voor veel commotie & chaos in het land. In de jaren daaropvolgend verhuisden (repatrieerden) veel bewoners noodgedwongen naar Nederland. Deze groep kennen we in Nederland als de Indische populatie, ook wel indo’s. Zij namen hun gerechten mee naar Nederland, en deze zijn her en der wat verbastert. Dat komt ook omdat bepaalde exotische ingrediënten destijds lastig of helemaal niet te verkrijgen waren in Nederland, en men dus op zoek moest naar alternatieven. Tel daarbij op dat Nederlanders een ander smaakpalet hebben, en je houdt niets meer over van het originele gerecht. De Indonesische keuken is dus echt authentiek zoals ze het in Indonesië eten.

Nu ben ik in 2015 in Indonesië geweest, en deed daar enkele kookcursussen. Toch zal ik nooit durven claimen dat ik deze gerechten echt 100% authentiek zijn. Op de meeste plekken in Indonesië waar toeristen komen, zijn de gerechten in restaurants ook wel wat aangepast naar de Westerse smaken. Je moet dus echt de juiste plekjes weten te vinden om echt authentiek Indonesisch te eten. Dus ik noem het een Indische rijsttafel, en geen Indonesische. 

Ohja, en just to be sure. Een Indiase rijsttafel bestaat niet. Die wordt ook nog wel vaak in de verwarring erbij gegooid. India is een compleet ander land met een compleet eigen keuken. Daar kun je ook een rijsttafel voor maken gok ik, maar dan krijg je toch een heel ander soort rijsttafel. Als je interesse hebt in Indiase recepten, zoek dan eens naar Indiase recepten op mijn blog. 

Algemene tips & tricks om zelf een rijsttafel te maken

Voorbereiden en opwarmen

Zoals ik al eerder aangaf is het voordeel van een rijsttafel maken dat je alles goed kunt voorbereiden. Je hoeft de gerechten dan ter plekke alleen opnieuw op te warmen of net de laatste stappen uit te voeren. Begin de dag van tevoren en verpak alles in bakjes in de koelkast tot wanneer je het nodig hebt. Begin met de gerechten die het langste nodig hebben, zoals de rendang, komkommer en de kipmarinade. Je kunt veel dingen tegelijk klaarmaken, als je daar een beetje handig in bent. Eventueel kun je alle recepten uitprinten zodat je makkelijk kunt schakelen tussen de recepten.

De koolhydraten en de eieren verwarm ik op de dag zelf meestal in de magnetron. De boontjes kook ik de dag ervoor voor zo’n 90% gaar, zodat je ze de dag erna alleen nog maar de laatste 10% hoeft te garen terwijl ze opwarmen. Dit doe ik in een wok/koekenpan. De rendang laat ik langzaam opwarmen in de gietijzeren pan waarin hij gemaakt is, roer wel goed door af en toe. Eventueel voeg je extra kokosmelk toe. De kip is het enige dat ik ter plekke bak.

Aantal personen

Van onderstaande rijsttafel eet je denk makkelijk met 8 personen. Zeker als je ook nog een dessert serveert. De laatste keer serveerde ik het voor 4 personen en hebben we daarna nog twee keer zelf van gegeten, dus dat zijn in totaal 8 personen. Natuurlijk ligt dat er ook aan welke gerechten je allemaal kiest, en hoeveel je ervan maakt.

Voor de ultieme Indische rijsttafel voor een kleinere groep mensen zou ik er in elk geval voor zorgen dat je uit elke categorie minstens 1 gerecht serveert. Maar je kunt ook nog steeds alle gerechten maken en dan een deel invriezen of later die week nog eens eten. Voor een grotere groep kun je grotere porties koken, of onderaan de pagina vind je nog meer inspiratie voor andere gerechten.

Ik heb er zelf in de recepten voor gekozen om alles zelf te maken, ik denk dat iedereen dit kan. De truc is om de boemboe tijd te gunnen om zijn smaken te ontwikkelen, dus probeer niet te snel te zijn met alles erbij gooien, maar laat het lekker op laag vuurtje enkele minuten pruttelen. Je zou eventueel kant en klare boemboes kunnen gebruiken. Om heel eerlijk te zijn zie ik niet perse in waarom je dat zou doen, maar het kan. Het enige wat ik nooit zelf maak zijn de bijgerechten zoals gebakken uitjes, kroepoek of emping. Ook van zulke bijgerechten vind je later in dit artikel een lijstje.

 

Koolhydraten voor bij de rijsttafel

Bami of Nasi Goreng

Bami of Nasi Goreng is denk ik wel het meest bekende gerecht uit de Indische keuken. Stiekem heb ik zelf wat jeugdtrauma’s van mijn moeders nasi, daarom kies ik zelf eigenlijk altijd voor bami bij mijn rijsttafel. Dat komt ook omdat ik nog een ander rijstgerecht serveer, dus zo is er meer afwisseling. De bami kun je vullen met wat je wilt. In een echte bami zit natuurlijk vanalles om hem op te vullen, zoals ei en dergelijke. Ik hou mijn bami voor een rijsttafel altijd wat beperkter, alleen spekjes en wat groenten erbij. De bami vind ik lekker samen met de kipsate en de zoetzure komkommer.

Nasi Kuning

Gele rijst, oftewel Nasi Kuning, is echt een plaatje op tafel. Door toevoeging van onder andere kurkuma krijgt de rijst een geweldige gele kleur. Het recept van deze Nasi Kuning is ruim voldoende voor deze rijsttafel voor 4 personen, maar ik zou hem verdubbelen bij een rijsttafel van 8 personen. Of je kunt, net als ik, nog wat witte rijst koken voor het geval dat. Ik vind zelf Nasi Kuning erg lekker in combinatie met gerechten als de rendang en sajoer boontjes.

Witte pandan rijst

Als je geen Nasi Kuning wilt maken, om welke reden dan ook, dan kun je altijd wat gewone witte pandan rijst bij je rijsttafel serveren. Ik vind zelf pandan het lekkerst omdat dit een beetje plakrijst is. Meestal serveer ik dus wel een portie Nasi Kuning maar kook ik nog een kleine portie witte pandan voor het geval dat. Dan heb ik altijd iets achter de hand als de Nasi Kuning op is. Okee, dat is nog nooit gebeurd, maar toch. Je kunt de witte rijst een beetje opleuken door er wat bosui en gebakken uitjes op te strooien. Welke rijst je serveert bij de rijsttafel is dus aan jou, je kunt ook altijd zilvervliesrijst serveren als je wat gezonder wilt doen. 

Groente gerechten voor bij de rijsttafel

Sajoer Boontjes

Sajoer boontjes zijn mijn favoriete vorm van sperzieboontjes en ook mijn favoriete groente bij een rijsttafel. Sperziebonen zijn sowieso wel een allemans vriend, en al helemaal wanneer ze gekookt zijn in deze heerlijk kruidige kokossaus. Je kunt ervoor kiezen om de saus lekker dun te laten, zodat je extra veel saus hebt. Eventueel kun je de boontjes ook uit de saus halen en de saus dan verder inkoken. Ik doe beiden, net waar ik zin in heb.

Acar Ketimun

Omdat veel gerechten van deze rijsttafel wel enige mate van pittigheid hebben wil ik er altijd iets fris bij serveren. Het ene gerecht is pittiger dan de ander en het hangt natuurlijk ook helemaal af van de hoeveelheid sambal/pepers die je zelf toevoegt. Maar pittig of minder pittig, iets fris erbij is natuurlijk altijd fijn. Een beetje rijsttafel heeft dan ook standaard zoetzure groentes op tafel staan. Je kent vast allemaal de Atjar die je bij je kipsate in een restaurant krijgt. Ik maak zelf liever Acar Ketimun, zoetzure komkommer.

Vlees gerechten voor bij de rijsttafel

Rendang van rundvlees

Mijn persoonlijk hoogtepunt van de rijsttafel. Deze heerlijke rendang kost even wat tijd, maar weinig moeite. De oven doet het meeste werk maar oh my god, wat issie goed! Het vlees is zo mals dat het volledig uit elkaar gevallen is. Met een licht pittige maar ook romige ondertoon van de sambal en kokosmelk. YUM!

Kipsaté met satésaus

Weer zo’n allemansvriend zijn heerlijk gemarineerde kipsateetjes. Ik serveer ze altijd met een pindasaus erbij, want dat vind ik zelf lekker. Maar ook zonder de saus zijn dit echt verrukkelijk malse smaakbommetjes. Hoe langer je de kip laat marineren, hoe lekkerder hij is. Ik laat hem altijd een nachtje marineren.

Ajam Paniki

Ook wel Indische kokos kip genoemd; Ajam Paniki is een heerlijk fris gerecht. Het lijkt een beetje op rendang, maar dan stukken frisser en van kip gemaakt. Ik serveer deze Ajam Paniki niet standaard bij een rijsttafel, maar het zou wel een leuke afwisseling zijn. Ook is hij veel sneller klaar dan ‘gewone’ rendang.

Vegetarische gerechten voor bij de rijsttafel

Sambal Goreng Telor

Ik serveer tegenwoordig standaard deze eieren in pittige saus bij de rijsttafel. Eieren zijn gezond en iedereen vindt het lekker. Normaliter vind ik avondmaaltijden met ei in de hoofdrol een beetje so-so, maar deze vind ik dus echt to-die for en kan ik ook zo als avondeten eten, met wat rijst en boontjes erbij. De saus uit het recept is licht pittig, maar je kunt hem zo pittig maken als je wilt door meer of minder peper/sambal te gebruiken.

Sticky Sambal Goreng Tempeh

Dit gerecht heb ik zelf eigenlijk pas 1x gemaakt voor de rijsttafel. Dat komt voornamelijk omdat ik weinig vegetarische vrienden heb en er dus nooit sterke behoefte was naar vegetarische gerechten. Maar die ene keer dat ik dit gerecht maakte, was het wel degelijk een hit. Ook bij de niet-vegetariërs. Ik hou sowieso echt van alles wat een sticky ketjap saus heeft, zo ook deze tempeh dus.

Nagerechten

Spekkoek

Als je nog plek hebt na al dit geweld dan kun je een dessert serveren, maar het is geen must bij een rijsttafel. Er zijn uiteraard verschillende nagerechten die je kunt serveren bij een Indische rijsttafel, maar mijn all-time favourite blijft spekkoek. Het is even een klusje om zelf te maken maar dan heb je gelijk ook een flinke hoeveelheid. Spekkoek is machtig dus neem er maar een klein plakje van. Eventueel ook lekker met een bolletje ijs erbij. Vers fruit doet het ook altijd wel goed als nagerecht bij een rijsttafel.

Bijgerechten bij de rijsttafel

Behalve alle bovenstaande recepten zijn er nog enkele bijgerechten die ik standaard serveer bij mijn rijsttafel. Deze koop ik meestal kant en klaar maar je kunt ze natuurlijk ook proberen zelf te maken.

• Sambal (Oelek, Brandal, Badjak of Manis, wat je zelf lekker vindt. Mijn voorkeur gaat uit naar Badjak. Zelfgemaakte sambal kan natuurlijk ook!)
• Kroepoek of emping
• Atjar Tjampoer
• Gebakken uitjes
• Seroendeng
• Katjang Pedis (pittig gezouten pinda’s)
• Kering Kentang (krokante aardappelstaafjes)
• Berdapan (gevulde cassavekoeken)

De laatste 4 bijgerechten krijg je bij de betere supermarkten ook in een ‘alles-in-1’-pakket. Zie hier een voorbeeld.

Andere rijsttafel inspiratie

Er is natuurlijk zoveel meer wat je bij je rijsttafel kunt serveren. De recepten die ik hier benoem zijn gerechten die ik zelf graag eet en goed te doen zijn allemaal qua bereidingen en bereidingstijd. Hieronder geef ik je nog meer inspiratie voor Indische gerechten die je bij de rijsttafel kunt serveren. Hier heb ik zelf geen recepten van, maar met een beetje googlen kom je er vast wel. En als er nog gerechten ontbreken die jij echt in het rijtje thuis vindt horen, laat het dan weten in een reactie onderaan deze pagina!

• Soto Ayam (kippensoep)
• Sayur lodeh (groenten in kokoscurry)
• Pisang goreng (gebakken banaan)
• Mangut (vis in kokossaus)
• Ikan asam manis (vis in zoetzure saus)
• Babi Ketjap (gestoofd varkensvlees in ketjapsaus)
• Udang Pedis (pittige garnalen)
• Lemper (gevulde rijstrolletjes)
• Pangsit Goreng (gevulde, gefrituurde snack)
• Indische loempia’s